Veelgestelde vragen

Attentie: Onderstaande tekst is gebaseerd op de vernieuwde Advocatenwet, zoals die met ingang van 1 januari 2015 (en nadien ingegane wijzigingen) geldt. In afwijking hiervan geldt het oude recht nog voor klachten die voor 1 januari 2015 zijn ingediend bij de deken.

Waar kan ik met mijn klacht over een advocaat het beste terecht?

Als het gaat om een klacht over de eigen advocaat is het raadzaam de klacht eerst met uw advocaat en, als u er samen niet uit komt, met zijn klachtenfunctionaris te bespreken. Informatie hierover vindt u in de kantoorklachtenregeling die iedere advocaat moet hebben en moet publiceren. Leidt dit niet tot een oplossing, dan zijn er verschillende mogelijkheden. In sommige gevallen bent u bij de (deken en de) raad van discipline aan het juiste adres, soms kunt u bij de Geschillencommissie Advocatuur of de civiele rechter meer bereiken.
De plaatselijke deken kan u over de mogelijkheden informeren; hij vervult een zogenaamde loketfunctie bij klachten over advocaten. Volgens de wet informeert de deken eenieder over de mogelijkheid tot klacht- en geschillenbeslechting en de mogelijkheid voor partijen om zich tot de rechter te wenden. Zo nodig verwijst de deken door naar andere instanties.

Als voor de weg van de tuchtrechter wordt gekozen, dan geldt het navolgende.

Dient er altijd een onderzoek door de deken plaats te vinden?

Ja. De deken dient op grond van artikel 46c lid 3 Advocatenwet een onderzoek in te stellen naar elke bij hem ingediende klacht. Dit geldt ook in het geval u de deken heeft verzocht uw klacht onmiddellijk ter kennis van de raad van discipline te brengen.

Waar toetst de raad van discipline aan?

De raad toetst aan artikel 46 Advocatenwet. De raad kijkt daarbij onder meer of sprake is van gedrag dat een behoorlijk advocaat niet betaamt. De norm van artikel 46 Advocatenwet wordt deels door de Gedragsregels ingevuld. Ook verordeningen zijn regelingen die in dit kader worden getoetst.

Voorzittersbeslissingen

De voorzitter van de raad van discipline kan een klacht, nadat deze is ontvangen van de deken, zelf schriftelijk afdoen, bijvoorbeeld als deze naar het oordeel van de voorzitter kennelijk ongegrond, (kennelijk) niet-ontvankelijk of kennelijk van onvoldoende gewicht is. Als de klager het niet met deze beslissing eens is, kan hij daartegen in verzet komen. Onderaan de voorzittersbeslissing staat of verzet mogelijk is en binnen welke termijn het verzet moet worden ingesteld. Na indiening van het verzet wordt de zaak alsnog op een zitting van de raad van discipline behandeld.

Indienen verzetschrift

Een verzetschrift dient in tweevoud per post te worden ingediend. Om de termijn veilig te stellen kan het verzet per fax worden ingediend, mits het verzetschrift vergezeld van de eventuele bijlagen dezelfde dag (in tweevoud) per post aan de griffie wordt verzonden. Het verzet kan ook per e-mail worden ingediend.

Geen uitstel voor indienen verzetschrift

Op grond van artikel 46h Advocatenwet dient het verzetschrift met gronden binnen de verzettermijn te worden ingediend. Uitstel van deze termijn kan niet worden gegeven.

Is verzet op nader aan te voeren gronden mogelijk?

Volgens vaste rechtspraak kan geen verzet op nader aan te voeren gronden worden ingediend. De beoordeling van het verzet wordt bepaald door de omvang van het verzet zoals aangegeven in het verzetschrift. Argumenten die dieper op de zaak ingaan kunnen later, dus ook tijdens de behandeling, naar voren worden gebracht, maar moeten wel zijn gebaseerd op de gronden in het verzetschrift.

Welke maatregelen kan de raad van discipline eventueel opleggen?

Als de klacht gegrond wordt verklaard, kan de raad een maatregel aan de advocaat opleggen, zoals een waarschuwing, een berisping, een geldboete, een (voorwaardelijke) schorsing of een schrapping. De raad kan de klacht ook gegrond verklaren zonder oplegging van een maatregel.

Kan de raad van discipline een kostenveroordeling uitspreken?

Dat kan de raad volgens de wet als de klacht gegrond is verklaard en een maatregel is opgelegd. Bij de toepassing van de wet in de praktijk hanteren de raden van discipline en het hof van discipline de Richtlijn Kostenveroordeling 2018. Deze geldt voor klachten ingediend op of na 1 januari 2018. Voor oudere klachten blijft de Tijdelijke Richtlijn Kostenveroordeling 2015-2017 gelden. Beide richtlijnen vindt u hier.

Wat gebeurt er met het griffierecht als de klacht gegrond is?

Als de klacht geheel of gedeeltelijk gegrond wordt verklaard, wordt het door de klager betaalde griffierecht vergoed door de betrokken advocaat.

Mag ik iemand meenemen naar de zitting?

Ja, de zitting is in beginsel openbaar. Toehoorders kunnen plaatsnemen op de publieke tribune.

Horen van getuigen

Op grond van artikel 49 Advocatenwet kan de raad getuigen horen. Als ter zitting tot het horen van getuigen wordt besloten, gebeurt dat in beginsel op een nader te bepalen datum. Het verdient aanbeveling getuigenverklaringen, indien deze een standpunt onderbouwen, in schriftelijke vorm vast te leggen en tijdig bij de griffie als productie bij het klachtdossier te laten voegen.

Vrijstaan / belangenverstrengeling

De leden van de raad zijn werkzaam als rechter of als advocaat. Het kan gebeuren dat een lid van de raad te dicht bij een zaak staat om daar voldoende onpartijdig over te kunnen oordelen. De raad tracht zoveel mogelijk te voorkomen dat dit gebeurt. De samenstelling van de kamer wordt ongeveer een maand vóór de zitting aan partijen bekend gemaakt. Indien een partij meent dat een lid van de kamer niet over een zaak zou mogen oordelen, dient de partij dat zo spoedig mogelijk kenbaar te maken aan de griffier.

Aanleveren aanvullende stukken

Eventuele aanvullende stukken kunnen tot uiterlijk 14 dagen voor de zitting worden ingediend bij de griffie. Daarnaast moet u een kopie van die stukken sturen aan de wederpartij. Bij te late indiening kunnen de stukken worden geweigerd. Dat wordt door de raad ter zitting bepaald. Relevant daarbij zijn onder meer de omvang van de stukken en de bekendheid van de wederpartij met de stukken. Na de mondelinge behandeling – en eventueel na een beslissing – is het de voorzitter en de leden niet toegestaan nog kennis te nemen van (door klager en/of verweerder) nagezonden stukken, tenzij op de zitting is afgesproken dat binnen een bepaalde termijn door (een) partij(en) nog stukken naar de griffie mogen worden toegestuurd.

Schadevergoeding

De raad van discipline kan in principe geen schadevergoeding vaststellen, zoals een gewone rechter dat kan. Wel kan de raad eventueel een voorwaardelijke maatregel opleggen; als de advocaat de schade (max. € 5.000) vergoedt, krijgt hij geen maatregel opgelegd. Dat zal overigens alleen gebeuren als het te betalen bedrag eenvoudig is vast te stellen. Als partijen een geldvordering aanhangig willen maken is een civiele procedure de meest aangewezen weg. Als de klacht een geschil over de declaratie van de advocaat betreft, kan het effectiever zijn de zaak via een geschillenregeling voor te leggen aan de bevoegde instantie. De kantoorklachtenregeling van de advocaat vermeldt of hij is aangesloten bij de Geschillencommissie Advocatuur of een vergelijkbare instantie. Zie ook hierboven bij ‘Waar kan ik met mijn klacht over een advocaat het beste terecht?’

Welke stukken bevat het dossier?

De griffier van de raad ontvangt de stukken van de deken die de klacht heeft onderzocht. De deken stuurt een afschrift van zijn/haar aanbiedingsbrief aan de raad van discipline inclusief de bijbehorende inventarislijst naar partijen, zodat zij weten welke stukken bij de raad bekend zijn.

Processtukken gesteld in vreemde taal

Processtukken dienen te worden ingediend in de Nederlandse taal. Als een verzetschrift binnen de termijn is ingediend en niet is gesteld in de Nederlandse taal, dan geeft de griffier de klager de gelegenheid binnen een vastgestelde termijn het verzetschrift alsnog in het Nederlands in te dienen. Als de vertaling binnen die termijn is ingediend, is het verzetschrift tijdig ingediend. Als de vertaling niet tijdig wordt ingediend wordt de zaak op een zitting behandeld waar slechts de ontvankelijkheid van het verzetschrift wordt beoordeeld. Als de raad het verzet ontvankelijk acht wordt een nieuwe datum bepaald waarop de klacht inhoudelijk wordt beoordeeld. De verwerende partij in verzet mag een schriftelijke reactie indienen en wordt in de gelegenheid gesteld te worden gehoord.

Onpartijdigheid, wraking

Zie ook hierboven bij ‘Vrijstaan / belangenverstrengeling’. Als u goede redenen heeft om te betwijfelen of een lid van de raad van discipline uw zaak onpartijdig kan beoordelen, kunt u contact opnemen met de griffie. Mocht uw twijfel daarna nog niet zijn weggenomen, dan kunt u desgewenst verzoeken dit lid te vervangen. Zo’n verzoek wordt een wrakingsverzoek genoemd. De griffie kan u daarover informatie geven. Het wrakingsprotocol beschrijft de procedure.

Klachten over bejegening e.d.

Als u een vraag of een klacht heeft over de gang van zaken of over de bejegening door leden van de raad of voor de raad werkzame personen, dan kunt u contact opnemen met de griffie. Mocht uw vraag of klacht daarna nog niet opgelost zijn, dan kunt u desgewenst een klacht indienen. De griffie kan u daarover informatie geven. Een dergelijke klacht wordt beoordeeld door de klachtencommissie van de raad van discipline. NB: Klachten die gaan over de inhoud van de uitspraken van de raad kunnen niet behandeld worden. Daarvoor is het hoger beroep bedoeld.

Wanneer is hoger beroep mogelijk?

Onderaan elke uitspraak van de raad staat wie er wel en niet hoger beroep kunnen instellen. Tegen een voorzittersbeslissing staat geen hoger beroep open, maar (meestal) verzet. Ook is geen hoger beroep mogelijk als de raad van discipline, na een gegeven voorzittersbeslissing, het tegen die beslissing ingestelde verzet ongegrond heeft verklaard.

Toga

De zittingen vinden niet in toga plaats. Dat geldt voor de leden van de raad, de beklaagde advocaat en eventuele gemachtigden.

Tolk

De voertaal tijdens de zitting van de raad is Nederlands. Indien u ter zitting door een tolk wenst te worden bijgestaan, dient u daar zelf zorg voor te dragen. De kosten van de tolk komen voor uw rekening.

Reiskosten

Reiskosten gemaakt door de klager of de verweerder worden niet door de raad van discipline vergoed. Wel kan de raad van discipline bepalen dat de advocaat aan wie een maatregel is opgelegd, deze kosten vergoedt aan de klager. Zie hierboven bij Kan de raad van discipline een kostenveroordeling uitspreken?